Loek Hermans (1951) is bij de meeste mensen vooral bekend vanwege zijn politieke loopbaan. Al op jonge leeftijd werd Hermans geraakt door de politiek. Opgegroeid in Arnhem in een gezin met drie zussen, kreeg hij via zijn vader, directeur personeelszaken bij de gemeente Arnhem, een inkijkje in de wereld van het bestuur. Wethouders kwamen regelmatig over de vloer om zich voor te bereiden op gemeenteraadsdebatten, en Hermans luisterde vanaf de trap mee, wat zijn interesse in politiek aanwakkerde.
Het begin van een politieke loopbaan
Als jonge student bestuurskunde werd Hermans al op 23-jarige leeftijd geïnstalleerd als gemeenteraadslid in Nijmegen. Daar ontfermde de VVD’er zich over het lokale welzijnsbeleid. Nog voordat zijn eerste zittingstermijn goed en wel voorbij was, maakte hij promotie naar de landelijke politiek. Hij werd kamerlid in 1977, een functie die hij bekleedde tot hij in 1990 de politiek verliet om burgemeester van Zwolle te worden, en later commissaris van de Koningin in Friesland. In 1994 keerde hij terug om minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW) te worden, om vervolgens weer in de Tweede Kamer plaats te nemen en daarna in de Eerste Kamer.
Tijdens zijn ministerschap bracht Hermans enkele belangrijke hervormingen in het onderwijs teweeg, waaronder de invoering van de Bachelor-Masterstructuur in het wetenschappelijk onderwijs en de integratie van ICT in het onderwijs via Kennisnet.
Ook buiten de politiek zette hij zich met volle overtuiging in voor de publieke zaak. “Ik wil dingen kunnen veranderen, een kleine bijdrage leveren zodat de dingen iets beter worden.” Zo geeft hij parttime lessen op een middelbare school in Den Haag, was hij bestuursvoorzitter van de Raad van Toezicht van de Radboud Universiteit en het Radboudumc, was hij betrokken bij zorginnovaties en de oprichting van omroep WNL.
Hermans heeft zelfs ervaring in de professionele sport. “Ik ben een groot voetballiefhebber. Ik was betrokken bij NEC, ik ben erelid van FC Zwolle en was toezichthouder bij SC Heerenveen. Ook ben ik voor de KNVB bezig geweest om een systeem te bouwen waarmee voetbalrellen tegengegaan konden worden. Dit systeem, genaamd Cotass, was gericht op hoe je mensen kunt herkennen, wie je buiten de deur kunt houden en wie niet.”
Iedereen heeft talent
Hermans is bij een range van dingen betrokken geweest, heel uiteenlopend. “Ik ben niet een Binnenlandse Zaken-deskundige of een veiligheidsdeskundige of een mediadeskundige. Ik heb juist van alles gedaan, dat vind ik het leukste. De wereld is natuurlijk veel meer dan één onderwerp.”
Toch is er een rode draad te vinden in zijn loopbaan: mensen helpen groeien. “Iedereen heeft talent, maar dan moet je dat wel benutten. Het is zonde als men dat laat liggen, zowel voor jezelf als voor de samenleving.”
Vanuit die filosofie is het onderwijs voor Hermans enorm belangrijk. Dan gaat het om meer dan alleen traditioneel onderwijs. Ook gelooft hij dat onderwijs niet alleen plaatsvindt binnen de muren van het klaslokaal. Hij meent dat we allemaal van elkaar kunnen leren. “Iedereen is leraar van iedereen.” Hij vindt ook dat hij zijn kennis en ervaring moet doorgeven. “Door ervaringen van anderen, coaching sessies, en mijn eigen opgebouwde ervaring, ben ik gegroeid als mens. Als bestuurder ben je op zoek naar een oplossing, ook buiten het echte probleem. Je kunt ook leren van anderen, wat je moet doen en wat niet bijvoorbeeld. En nu is het mijn beurt. Learn-earn-return. Je leert iets, verdient wat en dan geef je het door. Als ik de kennis en ervaring die ik heb niet nuttig zou maken, dan zou ik echt iets laten liggen.”
Inspiraties
Ervaring heeft Hermans. Terugblikkend op de hoogtepunten uit zijn loopbaan noemt hij onder andere de Betuwelijn. “Dat was zeker iets”, maar hij noemt ook de bestuurlijke vernieuwing die hij als Commissaris van de Koningin in Friesland mocht begeleiden. “Veel taken gingen van de provincie over naar gemeenten.”
Zijn rol als voorzitter van MKB Nederland en Tuinbouw onderstreepte zijn overtuiging dat het midden- en kleinbedrijf de ruggengraat van de samenleving is. “Het MKB is de fundering onder onze samenleving. Zonder MKB zouden grote bedrijven niet kunnen bestaan.” Ondanks persoonlijke tegenslagen bleef Hermans zijn blik vooruit richten en nam hij nieuwe uitdagingen aan, trouw aan zijn levensfilosofie: ‘Get out of your comfort zone’.
Up-to-date blijven
Om zijn werk goed te kunnen doen is het belangrijk goed geïnformeerd te blijven. Dat hij een groot liefhebber van geschiedenis helpt. “Als je niet weet waar je vandaan komt, weet je niet waar je naartoe gaat. Je moet heel goed weten wat er gespeeld heeft.”
Hij leest naar eigen zeggen alle kranten. “Ik volg de politiek en ontwikkelingen op de voet. Ik heb een enorme drive.” Ook praat hij met zoveel mogelijk mensen. “Mensen die echt met iets bezig zijn. Ik vind het het leukst om met mensen met een afwijkende mening om tafel te zitten.”
Die nieuwsgierigheid naar andere meningen staat onder druk, mede door social media. “Daar worden soms dingen beweerd die gewoon niet kloppen.” Dat vindt hij wel een uitdaging. “Kunnen wij garanderen dat alles wat wij naar buiten brengen klopt? Doordat social media zo snel is, is selectie nauwelijks nog aanwezig. Informatie is zuurstof voor de democratie. Informatie controleren blijft de grootste uitdaging.”
Hoe snel de wereld echter ook is geworden, Loek Hermans blijft volop mee doen. “Ik denk nog steeds dat ik iets kan doen. Al weet ik natuurlijk dat ik niet meer de mogelijkheden heb die ik vroeger had.”
